Historia Bornego Sulinowa

do XV w.

Do XV wieku, tereny obecnej gminy Borne Sulinowo zamieszkiwane były przez Pomorzan. Pierwsze historyczne wzmianki datowane są na rok 1587. Wtedy to osadnicy z Dolnej Saksonii i Westfalii założyli wieś o nazwie Gross Born, co w przybliżeniu można tłumaczyć jako Wielki Zdrój, czy Wielka Studnia. Mniej więcej w tym samym czasie na terenie Bornego powstała wieś Linde – Lipa, drzewo, które znalazło swoje miejsce na współczesnym herbie Bornego.

1934 - 1936

W latach 1934 – 1936 decyzją rządu III Rzeszy przekształcono Borne w miasto wojskowe, jako zaplecze poligonu Szkoły Artylerii Wehrmachtu. To tutaj były skoncentrowane jednostki dywizji pancernej Guderiana przed wrześniowym atakiem na Polskę, na tych poligonach Rommel szkolił swój korpus na afrykańską batalię.

wrzesień 1936

We wrześniu 1939 roku powstaje obóz dla jeńców szeregowych (Stalag).

1 czerwca 1940

Od 1 czerwca 1940 roku Stalag przekształcony został w oficerski Oflag II D Gross Born. Przetrzymywani tu jeńcy wojenni

(ok. 5 tys. żołnierzy francuskich, rosyjskich i polskich z okresu kampanii wrześniowej – wśród tych ostatnich autor „Pierwszego dnia wolności”, pisarz i dramaturg Leon Kruczkowski)

budowali w latach 40-tych autostradę Berlin – Królewiec, tę samą, dla której w 1939 r. Hitler żądał eksterytorialności.

część osobistej historii s. Teresy

Tutaj przebywał też stryj jednej z naszych sióstr, po wojnie osiadły w Szkocji, który z korespondencji zorientował się, że wspominane przez s. Teresę Borne Sulinowo to znane mu Gross Born. Napisał przejmujące świadectwo, które zamieszczamy poniżej.

1934 - 1937

W latach 1934-1937 zbudowano przebiegający także w rejonie Bornego Sulinowa pas fortyfikacji zwany Wałem Pomorskim.

Fotografie z lat 1934-45 – z „okresu niemieckiego” w historii miasta:

http://www.bornesulinowo.pl/?page_id=479&album=1&gallery=35

1945 - 1992

Po II wojnie światowej, gdy żołnierze niemieccy opuścili miasto bez walki, natychmiast przejęły je stacjonujące w okolicznych lasach jednostki Armii Czerwonej i utrzymały jego militarny charakter przez kolejne 50 lat, tworząc bodaj najlepiej strzeżoną bazę Północnej Grupy Wojsk. W ewidencji gruntów gminy Silnowo obszar ten figurował jako „tereny leśne”. Miasto pozostało zamknięte, nieobjęte jurysdykcją polską, poniekąd wycięte z terytorialnej struktury Polski.

Fotografie z lat 1945-92 – z „okresu radzieckiego” w historii miasta:

http://www.bornesulinowo.pl/?page_id=479&album=1&gallery=36

październik 1992 - ostatnie jednostki wojsk rosyjskich opuszczają Borne

1992 - 1993

Po opuszczeniu Bornego przez ostatnie jednostki wojsk rosyjskich (październik 1992 roku) miasto rodzi się dla Polski. Wpierw powierzone 400 żołnierzom 41 Pułku Zmechanizowanego Wojska Polskiego.
5 czerwiec 1993 - oficjalne otwarcie miasta
15 września 1993 - status miasta

1992 - 1993

15 września 1993 roku Rada Ministrów RP nadaje miejscowości Borne Sulinowo status miasta.

Rozpoczyna się proces zasiedlania Bornego, który nie był łatwy także z tego względu, że miasto było zupełnie zdewastowane. Doszczętnie ogołocone przez wyjeżdżających Rosjan, ponoć także mocno zniszczone, zostało obrabowane ze wszystkiego podczas krótkiego okresu braku władzy.